داغ شدن کف پا عارضه ای است که بیشتر در شب به وجود می آید و فرد در پاهایش احساس سوزش یا گرمای خفیف تا شدید، بی حسی، قرمزی و تورم می کند. داغ شدن کف پا، گاهی اوقات آنقدر خفیف است که فقط با یک گرمای ناگهانی و گذرا همراه است و گاهی اوقات به قدری شدید است که همراه با علائم دیگری نظیر سوزش کف پا، گزگز و حتی بیحسی همراه است.
علت داغی کف پا
از رژیم غذایی نامناسب گرفته تا بیماری های جدی از جمله دیابت، نارسایی کلیوی، التهاب رگ ها و… می تواند علت داغ شدن کف پا شوند. از آن جایی که این علائم، می تواند نشان دهنده بیماری خاصی باشد، مهم است که درباره این بیماری های احتمالی بیشتر بدانید، تا در صورت تجربه آنها، هر چه زودتر برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
در این ویدیو پادکست علت داغی کف پا را کامل بررسی کرده ایم، قبل از مطالعه مقاله به این پادکست گوش دهید.
در قسمت نظرات این پست، میتوانید سوال و جواب های مربوط به داغی کف پا را مشاهده کرده و اگر سوالی داشتید از پزشک سایت بپرسید.
چه بیماری هایی باعث داغی کف پا می شوند؟
خب بریم به بررسی تک تک بیماری هایی که باعث داغی کف پا مخصوصا در شب می شوند را بررسی کنیم:
1. کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی
هربار که هوس خوردن فست فود ها و هله هوله های مختلف کردید یادتان باشد که اعصاب بدنتان برای درست کار کردن به مواد مغذی خاصی نیاز دارد. اگر به بدنتان مواد مغذی نرسد و یا بدن نتواند مواد مغذی را جذب کند، احتمال آسیب به اعصابتان وجود دارد. یکی از عوارض آسیب های عصبی، داغ شدن قسمت های مختلف بدن مانند: کف پاهاست.
فولات، ویتامین B6 و ویتامین B12 جزو موادی هستند که می توانند از نوروپاتی (آسیب به اعصاب) جلوگیری و آن را درمان کنند.
سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی بدن با عوامل زیادی ارتباط دارد که عبارتند از:
- مصرف زیاد الکل؛
- بی اشتهایی؛
- وضعیت مالی ضعیف؛
- بی خانمانی؛
- بالا رفتن سن؛
- بارداری؛
- ابتلا به نوروپاتی دیابتی.
۲.نوروپاتی دیابتی
بیماری دیابت، باعث بالا رفتن قند خون و آسیب احتمالی به سیستم عصبی بدن میشود. طبق آمار ها، حدود 50 درصد از افرادی که به دیابت دچار هستند، دچار آسیبهای عصبی میشوند.
علائم آسیب عصبی در افراد دیابتی (که با نام نوروپاتی دیابتی شناخته میشود)، از پاها شروع شده و در صورت عدم درمان و کنترل بیماری، سایر نقاط بدن نیز علائمی از خود نشان میدهند. آسیب عصبی در افراد دیابتی با علائمی نظیر درد، داغ شدن کف پا و سوزن سوزن شدن همراه است.
۳. مصرف زیاد الکل
افرادی که بیش از حد الکل مصرف میکنند، در مقابل افرادی که کم مصرف میکنند یا اصلا مصرف نمیکنند، به طور قابل توجهی در معرض آسیبهای عصبی قرار دارند. اگر چه تا بحال دلیل این نوع آسیب عصبی تاکنون مشخص نشده، اما عواملی مانند ایجاد استرس اکسیداتیو در اثر مصرف بیش از حد الکل، میتوانند دخیل باشند.
استرس اکسیداتیو، به شرایطی گفته میشود که طی آن، رادیکالهای آزاد زیادی در بدن جمع شده و به بافتها (مخصوصا بافتهای عصبی) آسیب میزنند. همچنین، مصرف بیش از حد الکل، میتواند باعث فعالسازی بیدلیل برخی سلولهای مربوط به سیستم ایمنی شود. زمانی که این سلولها بدون هیچ دلیل موجهی فعال میشوند، میتوانند باعث آسیب به اعصاب و ایجاد مشکلاتی مانند داغ شدن یا سوزش کف پا شوند.
۴. نوروپاتی آمیلوئید
زمانی که پروتئین آمیلوئید در اعصاب رسوب کند، فرد دچار نوروپاتی آمیلوئید میشود. به مرور زمان، میزان رسوب بیشتر شده و سیستم عصبی با اختلال مواجه میشود. معمولا یکی از عوارض اولیه این بیماری، احساس سوزش، داغ شدن و گزگز پا در شب است.
۵. کم خونی
زمانی که مقدار گلبولهای قرمز خون، کمتر از میزان عادی باشد، فرد دچار کم خونی میشود. یکی از وظایف گلبولهای قرمز، اکسیژن رسانی به نقاط مختلف بدن است. معمولا افراد به دلیل کمبود آهن، دچار کم خونی میشوند.
یکی از علائم شایع کم خونی، نوروپاتی محیطی است که منجر به احساس سوزش و داغ شدن کف پا میشود.
۶. عفونت قارچی پای ورزشکار
پای ورزشکار، نوعی عفونت قارچی است که به دلیل عدم رعایت بهداشت و محدود شدن تنفس پوست پا ایجاد میشود. این بیماری، علائمی نظیر خشکی و ترک پوست، پوسته پوسته شدن، سفید شدن، احساس سوزش و داغ شدن کف پا را به همراه دارد.
از آنجایی که درمان این بیماری قارچی بسیار ساده است، هیچ عواقبی بر روی سلامتی فرد ندارد.
۷. شیمی درمانی
شیمی درمانی، نوعی درمان است که برای مقابله با انواع مختلفی از سرطان مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از افرادی که تحت شیمی درمانی قرار میگیرند، عوارض نوروپاتی محیطی را تجربه میکنند. همانطور که میدانید، نوروپاتی محیطی باعث بروز علائمی نظیر سوزش، داغی یا گزگز در برخی از نقاط بدن (از جمله پاها) میشود.
۸. مصرف برخی از داروها
عوارض جانبی برخی از داروها، شامل سوزش و داغ شدن کف پا است. شناخته شدهترین داروهایی که باعث ایجاد نوروپاتی محیطی میشوند عبارتند از:
- داروهای شیمی درمانی؛
- برخی از داروهای قلبی؛
- برخی از داروهایی که برای درمان HIV مصرف میشوند؛
- داروهای ضد تشنج؛
- برخی از داروهای روان گردان؛
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی؛
- برخی از داروهای بیماری پارکینسون.
۹. پلینوروپاتی دمیلینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP)
در بیماری CIDP، پوشش محافظ اعصاب (میلین) آسیب میبیند و در نتیجه، ارتباط صحیح بین اعصاب دچار مشکل میشود. این اختلال بسیار نادر است و میتواند یکی از دلایل سوزش کف پا باشد.
۱۰. سندرم درد منطقهای پیچیده (CRPS)
CRPS نام یک وضعیت نامشخص است که باعث آسیب به اعصاب و ایجاد درد و سوزش در برخی نقاط بدن میشود. در اغلب اوقات، فرد پس از آسیبهایی نظیر رگ به رگ شدن، شکستگی، بریدگی یا سوختگی، به این سندرم دچار میشود.
۱۱. اریتروملالژیا
اریتروملالژیا به دلیل یک جهش ژنی در بدن ایجاد میشود. این بیماری، با علائمی نظیر درد، قرمزی، تورم در دست، پاها و سایر نقاط بدن همراه است.
۱۲. جراحی بای پس معده
در برخی از مواقع، جراحی بای پس معده که برای کاهش وزن انجام میشود، میتواند باعث ایجاد احساس سوزش و داغ شدن کف پا شود. این عوارض، معمولا در شب بدتر میشوند.
۱۳. سندرم گریرسون-گوپالان
این سندرم، باعث ایجاد درد، سوزش و گرما در پاها میشود. علائم سندرم گریرسون-گوپالان عمولا در شب بدتر میشود و در طول روز، شدت علائم کاهش مییابد.
۱۴. سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره، یک بیماری خودایمنی و اختلال عصبی است که علت دقیق ابتلا به آن، تاکنون نامشخص باقی مانده است. در این بیماری، سیستمهای ایمنی، به اشتباه به سیستم عصبی حمله میکنند و باعث ایجاد علائمی نظیر درد، سوزش و داغی کف پا میشوند.
۱۵. مسمومیت با فلزات سنگین
زمانی که فلزات سنگین در بدن انباشته شوند، این احتمال که فرد به مسمومیت دچار شود، افزایش مییابد. نوع علائم مسمومیت، بسته به نوع مواد انباشته شده در بدن، متفاوت خواهد بود. در صورتی که فرد با موادی نظیر سرب، جیوه یا آرسنیک مسموم شده باشد، علائم نوروپاتی محیطی را تجربه خواهد کرد.
۱۶. بیماری شارکوت ماری توث (CMT)
CMT نام یک بیماری عصبی ارثی است که بر روی اعصاب کنترل کننده عضلات تاثیر میگذارد. این بیماری، پیش رونده است و به مرور زمان بدتر میشود. از آنجایی که درمان قطعی برای CMT وجود ندارد، داروهایی که تجویز میشوند، به کند شدن روند علائم و کنترل بیماری کمک میکنند.
یکی از اولین علائم بیماری CMT، سوزش و داغ شدن کف پا است.
۱۷. کم کاری تیروئید
زمانی که میزان ترشح غده تیروئید کاهش یابد، فرد دچار کم کاری تیروئید میشود. برخی از علائم اولیه کم کاری تیروئید شامل علائمی نظیر گزگز، بیحسی و داغی کف پا است.
۱۸. بیماریهای عفونی
گاهی اوقات، داغ شدن کف پا به دلیل ابتلا به بیماریهای عفونی مانند زونا، سیفلیس، لایم، HIV و… است.
۱۹. بیماری کلیوی
زمانی که عملکرد کلیهها با اختلال مواجه شود و نتوانند سموم بدن را به درستی دفع نمایند، این احتمال که فرد به نوروپاتی اورمیک دچار شود وجود دارد. یکی از این علائم نوروپاتی اورمیک، داغی و سوزش کف پا است.
۲۰. مشکلات تغذیه
کمبود برخی از ویتامینها در بدن، میتواند باعث ایجاد نوروپاتی محیطی و داغی کف پا شود. این ویتامینها عبارتند از:
- ویتامین B1، B6، B12؛
- فلز مس؛
- ویتامین E.
۲۱. بیماری شریان محیطی (PAD)
در طول بیماری PAD، رگهای خونی به دلیل وجود پلاکها، باریک یا مسدود میشوند و اکسیژن کافی، به نقاط انتهایی بدن (دستها و پاها) نمیرسد. به همین دلیل، بیمار دچار احساس درد، سوزش و گرما در پاها میشود.
۲۲. سارکوئیدوز
زمانی که نوعی سلول به نام گرانولوما، در اندامهای بدن تشکیل شود، فرد دچار بیمار التهابی سارکوئیدوز میشود. دلیل ابتلا به این بیماری تاکنون کشف نشده است. به دلیل آسیبهای عصبی ناشی از این بیماری، برخی از بیماران دچار سوزش و گرما در قسمت پاها میشوند.
۲۳. نوروپاتی فیبر کوچک
این بیماری، فقط بر روی اعصاب حسی کوچک تاثیر گذاشته و معمولا از پاها شروع شده و با پیشرفت بیماری، به مرور زمان به سایر نقاط بدن سرایت میکند. بیماریهایی نظیر دیابت یا پیش دیابت، میتوانند از علتهای به وجود آمدن نوروپاتی فیبر کوچک باشند.
۲۴. سندرم تونل تارسال
زمانی که عصبهای تیبال خلفی که در پشت پا (از بالای زانو تا پاشنه) قرار دارند، دچار تورم یا آسیب شوند، بیمار به سندرم تونل تارسال مبتلا میشود. برخی از بیماران، علائمی نظیر درد و داغی در ساق و کف پا را تجربه میکنند.
تشخیص داغی کف پا
در صورتی که پاهای تان گرم می شوند و درد می کنند باید به پزشک خود مراجعه کنید.
پزشک ابتدا معاینه بدنی می کند. در این معاینه شرایط زیر مشخص می شود:
- مشکلات ساختاری پا یا زانوها؛
- عفونت های قارچی؛
- قرمز شدن یا رنگ پریدن پوست؛
- عکس العمل های بدن؛
- بی حس شدن.
در قدم بعد پزشک درباره سابقه بیماری، مثلا داروهایی که مصرف می کنید، زمان شروع علائم و مدت ادامه داشتن سئوال می کند.
در این شرایط احتمال پزشک می گوید که آزمایش دیابت را هم انجام دهید زیرا دیابت یکی از دلایل معمول گرم شدن پاها است. در قدم بعدی درباره میزان مصرف نوشیدنی های الکلی سئوال می پرسد زیرا دومین دلیل هم مشروبات الکلی هستند. شاید پزشک بگوید که برای موارد زیر هم آزمایش خون انجام دهید:
- هورمون تیروئید؛
- عملکرد کلیه؛
- کمبود ویتامین؛
- HIV؛
- عفونت های دیگر.
اگر پزشک احتمال دهد که بیمارش به سندرم تونل تارسال مبتلا شده است، آزمایش تصویری را توصیه می کند. او به کفش ها و طرز راه رفتن تان هم توجه می کند.
علاوه بر این، علائم دیگری هم که مشاهده کردید بسیار مهم هستند.
درمان داغ شدن کف پا
درمان این مشکل به علت به وجود آمدن آن بستگی دارد. در پایین چند راه حل برای علت های مختلف معرفی می کنیم:
حل مشکلات پزشکی
اگر این مشکل به خاطر ابتلا به بیماری خاصی است، اول از همه باید به پزشک مراجعه کنید؛ مثلا: اگر مبتلا به نوروپاتی دیابتی هستید و کف پایتان داغ می شود، باید سطح قند خونتان را تنظیم کنید تا این مشکل را از بین ببرید.
اگر مبتلا به بیماری های التهابی و مزمن هستید، با تغییر سبک زندگی و پیگیری درمانتان می توانید علائم آن را به راحتی از بین ببرید.
جایگزین داروهایی که باعث داغ شدن کف پا می شوند
اگر در صورت مصرف داروهایی مانند داروهای HIV به نوروپاتی دچار شده اید، با مشورت و تایید پزشکتان می توانید این داروها را تغییر دهید تا مشکل پایتان حل شود.
تغییر سبک زندگی
به احتمال زیاد با پوشیدن کفش های نامناسب و غیر استاندارد دچار عفونت های قارچی شده و همین کار باعث داغ شدن کف پایتان می شود. با انجام برخی کارها از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید:
- سعی کنید هر یک روز در میان، کفش دیگری بپوشید تا کفشی که دیروز پوشیده بودید به خوبی هوا بخورد و رطوبتش از بین برود.
- موقع خرید کفش دقت کنید که جریان هوا به خوبی از آن می گذرد. اگر کف پاهایتان مشکلی دارد، می توانید از پدهای ژله ای مخصوص در کفش هایتان استفاده کنید.
- بعد از یک روز کاری ،مخصوصا بعد از ورزش کردن، جوراب هایتان را بشورید و بگذارید به خوبی خشک شوند و سپس بپوشید. در هنگام خریدن جوراب بهتر است جوراب های نخی را انتخاب کنید.
- هرگز جوراب یا کفشی را که هنوز خیس است، نپوشید.
- در هوای گرم از صندل های آزاد و راحت استفاده کنید تا پاهایتان هوا بخورند و عرق نکنند.
- زمانی که میخواهید به استخر بروید و یا دوش بگیرید، دمپایی بپوشید تا به عفونت های قارچی مانند: عفونت پای ورزشکار دچار نشوید.
- برای جذب رطوبت پاهایتان می توانید از پودر کف پا استفاده کنید. پودر های زیادی در رایحه ها و قیمت های مختلف وجود دارند.
- از ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت خودداری کنید تا فشار زیادی به پایتان وارد نشود و پاهایتان کمتر عرق کنند.
- چند دقیقه پای خود را در آب سرد قرار دهید یا دوش آب سرد بگیرید. هرچند، برای افراد مبتلا به اریتروملالژیا، این کار توصیه نمی شود. این روش ممکن است باعث آسیب رساندن به پوست شود.
- پای خود را در نمک اِپسوم یا محلول سیب خیس کنید. اگر دیابت دارید، قبل از امتحان این روش، از پزشک سوال کنید.
- مکمل زردچوبه مصرف کنید. کورکومین موجود در زردچوبه به تسکین دردهای عصبی کمک می کند. کورکومین اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی دارد. همچنین به رفع علائم عصبی کمک می کند.
- از کرم موضعی استفاده کنید که حاوی لیدوکائین یا کپسایسین است. محلول زنجبیل خانگی یا زردچوبه هم مفید است. یکی از تحقیقات معتبر نشان داد که لیدوکائین در تسکین درد بیماری اریتروملالژیا (اریتروملالژی) بسیار مؤثر است.
- پاهای خود را به منظور کمک به بهبود جریان خون و گردش خون ماساژ دهید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علت داغ شدن کف پایتان آسیب های عصبی و نوروپاتی است، با درمان آن در مراحل اولیه، خیلی زودتر می توانید به بهبودی و سلامتی برسید.
همچنین در صورت مشاهده موارد پایین بهتر است زودتر به پزشک مراجعه کنید:
- ایجاد سوزش یا گرمای ناگهانی در پاها؛
- در صورتی که بعد از قرار گرفتن در معرض سموم یا مواد ناشناخته پاهایتان داغ شدند؛
- داغی و گرم شدن کف پاها که به مرور به ساق پا و بالاتر از آن سرایت کند؛
- احساس بی حسی و خواب رفتگی در انگشتان یا کف پا.
سوال و جواب در رابطه به موضوع داغی کف پا
سوال از امیر: سلام من پاهام از زانه به پایین احساس گرمی میکنم واحساس میکنم یه چیزی توی رگهام تکون میخوره .وفقط میخام پاهامو تکون بدم وقتی هم تکون میدم این درد کم میشه واینجوری خابم میبره علتش چیست
پاسخ:
سلام
همانطور که میدونید علت های مختلفی میتواند عامل ان باشد از نوروپاتی های محیطی گرفته ،واریس و بیماری های سایکولوژی
بهترین کار معاینه مستقیم توسط پزشک متخصص میباشد و تشخیص بالینی مناسب
سندروم پای بیقرار هم خیلی به شرح حالتون میخوره
سوال از محمد: سلام دکتر من دیابت نوع ۲ دارم و روزی دوبار صبح و شب متفرمین ۵۰۰ میخورم بخاطر نارسایی فلبی داروهای پلاویکس پنتومید رووزستاتین کلرودیازپوکساید کاردسپرین میخورم هر وقت مقداری پیاده روی میکنم سریع پیشانی ام یخ میشه و کف پاهایم داغ میشه بطوریکه درد شدید پاهایم تا کمر امانم رو میبره و باید سریع در هر کجا که باشه باید استراحت کنم تا خوب بشه
فقط کافیه ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ متر پیاده روی کنم خسته ام میکنه و پا درد کلافه ام میکنه
پاسخ:
احتمال داره بخاطر دیابتی که دارید و تخریب عروقی که در طولانی مدت پیش می آید علت پا درد و گرمی پای شما باشد ولی بهرحال بهتر است که توسط متخصص نیز معاینه انجام گردد
سوال از شیرین: درود
٤٣سالمه و ورشكارم اخيرا بعد از ورزش احساس داغي كف پا دارم و خيلي حس بديه انگار هميشه خسته اس پاهام مكملهاي غذيي مصرف ميكنم و اخيرا طبق آزمايشها مشكل خاصي نداشتم . دليلش چي ميتونه باشه.و آيابالا نگه داشتن پاها در كاهش اين عارضه كمكي ميكنه؟ممنون از وقتي كه ميگذاريد
پاسخ:
برای داغی کف پا اکثر موارد علت خاصی مشاهده نمیگردد و بخاطر افزایش خونرسانی به نواحی تحتانی پا میباشد
همیشه باید در ابتدا ازمایش کامل از نظر دیابت و بیماری های روماتیسمی و … درخواست گردد و اگر مشکلی وجود نداشت با لایف استایل مناسب درسدد کاهش آن برآمد، اکثرا بالابردن پاها کمی کمک کننده میباشد
سوال از فریاد: سلام اقای دکتر دختر من چهار و نیم سالشه اکثر شبها موقع خواب پاشو میکوبه زمین و دنبال جای خنک میگرده . دوشبه پاشو خیس میکنیم خنک میشه میخوابه بعد پنج دیقه شایدم کمتر دوباره با ناراحتی زیاد بیدار میشه . کمک کنین تو رو خدا منطقه محرومم هیچ متخصصی نیست .
پاسخ:
سلام
علت این بی قراری و احساس گرما در طفل شما باید بررسی شود. صرفا در حال حاضر در اتاق خنک تر خوابانده شود و دمای اتاق زیاد نباشد. ازمایش تیرویید بهتر است داده شود. روند رشد اگر به نظرتون کم است یا بالعکس بهتر است به مرکز بهداشت منطقه مراجعه فرمایید.
سوال
علت داغ شدن کف پا چربی خون میتونه باشه؟
پاسخ
با افزایش چربی خون احتمال ابتلا به بیماری های خاصی مانند دیابت وجود دارد که این عوامل نیز عوارضی همچون داغ شدن کف پا را در پی دارند.