با قطعیت نمی توانیم بگوییم رنگ لثه در تمام انسان ها یکسان است. مشکلات و ابتلا به بیماری ها، مصرف دارو، سیگار کشیدن یا حتی عوامل تاثیر گذار در زندگی هم باعث تغییر رنگ و سیاه شدن لثه می شوند.
لثه به بافت های سفتی گفته می شود که در اطراف دندان ها قرار گرفته و باعث می شود دندان ها سر جای خودشان باقی بمانند. ممکن است رنگ آن ها از قرمز یا صورتی به قهوه ای تا سیاه تغییر کند.
برای حفظ سلامت خود باید بهداشت دهان و دندان را خیلی خوب رعایت کنید و وقتی که رنگ لثه تغییر می کند به این معنا است که به این مسئله بی اهمیت بودید. در این شرایط باید پیش دندان پزشک رفته تا مشکل را برطرف کند.
در این مقاله از سایت به بررسی علت های سیاه شدن لثه و روش های درمان پرداخته و مطالب مفید دیگر را مرور می کنیم.
علت های سیاه شدن دندان
شرایط و بیماری های متعددی در سیاه شدن دندان نقش دارند که در اینجا آن ها را بررسی می کنیم.
1. ملانین
ملانین به طور طبیعی در بدن تولید می شود. در اصل پوست، مو و چشم ها رنگ خود را از ملانین دریافت می کنند. هر چقدر که میزان ملانین بیشتری در بدن فرد وجود داشته باشد، موها، پوست یا چشم ها تیره تر می شوند.
وقتی لثه ها به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه در می آیند، یکی از دلایل آن می تواند وجود مقادیر بسیار زیاد ملانین در بدن باشد. البته باید این را هم در نظر داشته باشید که اگر لثه های فرد همیشه سیاه بوده اند، پس مشکلی نیست.
اما اگر رنگ لثه ها در یک بازه زمانی کوتاه تغییر کرد یا لکه های سیاه رنگ بر روی لثه ها مشاهده شد، احتمالا ملانین عامل آن نبوده و مسئله به یک بیماری دیگر مربوط می شود.
2. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن باعث تغییر رنگ لثه ها می شود که به آن ملانوز سیگاری گفته می شود.
ملانین در بدن توسط سلول های خاصی به نام ملانوسیت ها تولید می شود. نیکوتین موجود در تنباکو باعث می شود تا ملانوسیت ها مقدار تولید ملانین را بیشتر از حالت طبیعی کنند.
در این شرایط، لثه ها به رنگ قهوه ای درآمده یا سیاه می شوند. فرد سیگاری علائم این عارضه را به صورت لکه ها یا تاثیر رنگ کلی در داخل دهان خودش مشاهده می کند. ممکن است داخل گونه ها و لب پایینی هم تغییر رنگ دهند.
در مطالعات صورت گرفته مشخص شد که اگر فرد سیگار کشیدن را ترک کند، به مرور زمان لثه به رنگ طبیعی خودش برمی گردد.
3. مصرف دارو
از داروی مینوسایکلین برای درمان آکنه و تعدادی از عفونت ها مثل کلامیدیا استفاده می شود. یکی از عوارض جانبی مصرف این دارو که خیلی هم رایج نیست، پیگمنتیشن یا تغییر است و گاهی اوقات دیده شده که در قسمت دهان هم رخ می دهد.
اگر دارو مصرف می کنید و در نتیجه آن رنگ لثه هایتان تغییر کرد، باید به دکتر اطلاع داده تا داروهای جایگزین را تجویز کند.
4. آمالگام تاتو
آمالگام تاتو یک ضایعه پیگمانته شایع در مخاط دهان می باشد.
آمالگام تاتو در هر قسمتی از بدن ممکن است دیده شود اما معمولا در کنار دندانی که پر شده است دیده می شود و شما آن را به صورت لکه های سیاه، خاکستری یا آبی رنگ در داخل دهان مشاهده می کنید.
در اصل آمالگام به ترکیبی از فلزات گفته می شود که برای پر کردن دندان استفاده می شود. در صورتی که ذرات این فلز از جای اصلی خارج شوند، در پوست لثه دیده می شوند.
معمولا نیازی نیست برای درمان آمالگام تاتو اقدام کنید زیرا هیچ خطری برای سلامتی ندارد. البته عمل های جراحی با هدف زیبایی انجام می شوند.
5. عفونت دهان خندقی
دهان خندقی نوعی فونت لثه است که به آن گلو درد سنگری هم گفته می شود. این بیماری با بروز تب، احساس درد در لثه ها و بد بو شدن دهان همراه است. در صورتی که یک لایه از سلول های مرده در بالای لثه جمع شوند، این عفونت باعث سیاه یا خاکستری رنگ شدن لثه ها می شود.
زمانی فرد به این عارضه مبتلا می شود که باکتری ها با سرعت زیادی در دهان رشد کرده و معمولا لثه ورم می کند. زمانی باکتری ها در دهان انباشته می شوند که فرد بهداشت دهان را خوب رعایت نکند، استرس داشته باشد، به اندازه کافی نخوابد یا یک رژیم غذایی ناسالم داشته باشد.
علایم اولیه عفونت دهان خندقی شامل خونریزی از لثه ها، بد بو شدن دهان، زیاد بودن میزان بزاق در دهان و احساس بیماری می شود. ممکن است در قسمت لبه دندان هم زخم ایجاد شود.
درمان این عفونت خیلی ساده است. صرفا دندان پزشک باید محیط داخل دهان را تمیز کند و برای این منظور هم داروهای آنتی بیوتیک تجویز می کند.
برای این که دوباره به این دست عفونت های دهانی مبتلا نشوید، بهتر است از دهان شویه هایی که پزشک تجویز می کند استفاده کرده و بیشتر به بهداشت دهان و لثه ها اهمیت دهید.
6. بیماری ادیسون
بیماری ادیسون بر غده های فوق کلیه اثر می گذارد. این غده ها مسئول تولید تعدادی هورمون هستند. وقتی فرد به بیماری ادیسون مبتلا می شود، غده ها دیگر نمی توانند این هورمون ها را به میزان کافی تولید کنند.
از جمله علایم اولیه ابتلا به بیماری ادیسون می توان به این موارد اشاره کرد:
- احساس خستگی؛
- بیشتر از معمول احساس تشنگی می کنید؛
- وزن تان بیشتر می شود؛
- اشتهایتان را از دست می دهید؛
- ماهیچه ها ضعیف می شوند.
وقتی بیماری ادیسون پیشرفت می کند، لثه ها و لب ها تغییر رنگ داده و سیاه می شوند.
بیماری ادیسون علاوه بر این که لب ها و لثه ها را تحت تاثیر قرار می دهد، باعث بروز لکه های سیاه در دیگر قسمت های بدن هم می شود. معمولا این لکه ها را در قسمت زانوها، بند انگشت ها، خط های کف دست و اطراف زخم مشاهده می کنید.
معمولا زمانی فرد به بیماری ادیسون مبتلا می شود که سیستم ایمنی بدن به مشکل بخورد. در نتیجه، بدن به غده های فوق کلیه حمله کرده و به آن ها آسیب می زند.
در صورتی که بیماری ادیسون درمان نشود، عواقب بسیار بدی به همراه خواهد داشت. وقتی میزان هورمون های تولید این غده در بدن خیلی کم شوند، فرد با بحران فوق کلیه مواجه می شود.
علایم بحران غده فوق کلیه شامل از دست رفتن شدید آب بدن، نفس نفس زدن شدید، خواب آلودگی و رنگ پریدگی پوست می شود. بحران غده فوق کلیه یک وضعیت اورژانسی است.
7. سندرم پوتز ژوگر
سندرم پوتز ژوگر یک عارضه ارثی بوده که خطر بروز پولیپ ها یا ابتلا به سرطان را زیاد می کند.
یکی از اولین علایم ابتلا به این بیماری، ظاهر شدن لکه های پوستی به رنگ آبی تیره یا قهوه ای تیره است. این لکه ها علاوه بر دهان، در قسمت انگشتان دست و پا هم دیده می شوند.
معمولا لکه های ناشی از سندرم پوتز ژوگر در دوران کودکی ایجاد شده و همزمان با بالا رفتن سن ناپدید می شوند. یکی دیگر از علامت های مهم این بیماری، خونریزی و مسدود شدن در روده است که این مسئله هم معمولا در دوران کودکی ایجاد می شود.
برای این که مشخص شود فرد به این عارضه مبتلا است یا نه، باید آزمایش ژنتیک بدهد.
دلایل دیگر سیاه شدن لثه ها
وقتی فرد بهداشت دهان و دندان را رعایت نکند، معمولا رسوب و جرم در دهان جمع می شود. معمولا وقتی درست مسواک نزده یا نخ دندان نکشید، این رسوب ها سیاه شده و در زیر خط لثه شکل می گیرند. عواملی که به بروز این وضعیت دامن می زنند، شامل موارد زیر می شود:
- سیگار کشیدن؛
- بالا بودن میزان نشاسته و شکر در رژیم غذایی؛
- مصرف نوشیدنی هایی که باعث ایجاد لکه می شوند مثل قهوه یا شراب؛
- آسیب دیدن لثه ها یا مینای دندان.
یک سری رگ های خونی در داخل لثه ها قرار گرفته اند و به همین خاطر وقتی رسوب و جرم به زیر خط لثه می رسد، برای مدت زیادی در آن جا باقی مانده و مقداری خون جذب می کند. وقتی که خون و پروتئین ها با این رسوب و جرم ترکیب می شوند، باعث سیاه شدن لثه می شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر رنگ لثه هایتان همیشه سیاه بوده است، احتمالا مسئله نگران کننده ای وجود ندارد اما اگر لثه ها به طور ناگهانی سیاه شدند یا این که لکه هایی بر روی آن ها ایجاد شد، بهتر است یک وقت دندان پزشکی بگیرید.
دندان پزشک وضعیت را بررسی کرده، علت سیاه شدن لثه ها مشخص شده و با درمان علت اصلی، سیاهی لثه ها برطرف می شود.
از همین رو، باید سابقه پزشکی خود را در اختیار دندان پزشک گذاشته و در صورت نیاز، بافت برداری انجام شود.