جراحی کیسه صفرا، یکی از جراحی‌های شایع است که توسط جراح عمومی انجام می‌شود. ما در این مقاله شما را با علائم و درمان کیسه صفرا آشنا می‌کنیم. توجه داشته باشید که انتخاب جراح عمومی با تجربه برای جراحی کیسه صفرا بسیار با اهمیت است.
کیسه صفرا چیست؟
کیسه صفرا، عضوی از بدن که زیر کبد جای دارد. مایع صفراوی را در خود ذخیره می‌کند تا به هضم شدن غذا کمک کند. اگر فردی سنگ صفرا داشته باشد، عملکرد صفرا دچار مشکل می‌شود. وقتی میزان کلسترول در کیسه صفرا افزایش پیدا کند، فرد دچار سنگ کیسه صفرا می‌شود.
علت تشکیل سنگ کیسه صفرا
طبق تحقیقات که انجام شده روی بیماران، عده کمی از افراد به‌خاطر ترکیبات بیلی‌روبین و نمک‌های کلسیمی دچار سنگ می‌شوند. علت جمع‌شدن این ترکیبات و ایجاد سنگ کیسه هنوز مشخص نیست ولی سه دلیل برای ایجاد سنگ کیسه صفرا وجود دارد:
- وقتی ترکیبات بیلی‌روبین در کیسه صفرا بیش از اندازه باشد – یعنی وقتی کبد فردی گلبول‌های قرمز کهنه را حذف می‌کند، بیل روبین در کبد تولید می‌شود که به‌خاطر اختلالات و آسیب کبدی اگر به میزان زیاد تولید شود، کیسه صفرا نمی‌تواند آن را تجزیه کند و سنگ کیسه صفرا تشکیل می‌شود.
- کلسترول بیش از حد در کیسه صفرا – وقتی در کیسه صفرای فردی کلسترول بیش از اندازه تولید می‌شود، موجب تشکیل سنگ‌های زردرنگ می‌شود. اگر کبد میزان کلسترول بالا نسبت به محلول کیسه تولید کند باعث به‌وجودآمدن سنگ‌های سخت صفرا می‌شود.
- تولید صفرای غلیظ در کیسه صفرا – اگر کیسه صفرا درست کار نکند و دچار اختلال شود، کیسه صفرا نمی‌تواند مایع درون خود را خالی کند. همین علت باعث می‌شود مایع در کیسه ماندگار شده و حبس شود و موجب تشکیل سنگ می‌شود.
عوارض داشتن سنگ صفرا به مدت طولانی
شاید برای خیلی از ما این سؤال پیش بیاید که سنگ کیسه صفرا خطرناک است یا نه؟ باید گفت اگر به‌موقع به پزشک مراجعه نشود و این سنگ به مدت طولانی در کیسه بماند عوارض خطرناکی ممکن است برای فرد ایجاد کند. مانند:
کولسیستیت حاد – وقتی سنگ در کیسه صفرای فرد باشد باعث بسته‌شدن دهانه صفرا شده و نمی‌تواند مایع داخل خود را خالی کند. این باعث التهاب و عفونت در کیسه صفرا می‌شود که به آن کولسیستیت حاد می‌گویند.
از دیگر خطر‌های سنگ کیسه صفرا، زردی است. فردی که سنگ دارد پوست یا چشم او زرد می‌شود. از دیگر بیماری‌های کیسه صفرا، عفونت خونی، عفونت مجاری صفراوی، التهاب پانکراس و سرطان کیسه صفرا را می‌توان نام برد.
علائم کولسیستیت حاد
این بیماری علائمی مانند درد شدید در وسط کمر دارد و بیشتر قسمت‌های فوقانی معده درد می‌گیرد. فرد دچار لرز، تهوع، استفراغ و کاهش اشتها می‌شود که اگر این علائم تا 1 یا 2 ساعت باقی بماند سریع باید به پزشک مراجعه شود.
نحوه تشخیص سنگ کیسه صفرا
ابتدا پزشک متخصص از رنگ چهره و چشم فرد بیمار که به زردی رفته می‌تواند، مشخص کند که بیلی‌روبین در بدن فرد افزایش پیدا کرده است. بعد از معاینه بدنی آزمایش‌هایی را برای تشخیص دقیق انجام می‌دهدف مانند:
- سی‌تی‌اسکن – با این آزمایش از کبد و ناحیه شکم فرد عکس‌برداری می‌کند.
- سونوگرافی – با این وسیله از شکم فرد بیمار عکس و تصویر گرفته می‌شود که وجود سنگ کیسه صفرا وکولسیستیت حاد را تشخیص می‌دهند.
- اسکن رادیونوکلئید کیسه صفرا – با این روش که ابتدا ماده رادیواکتیو به درون ورید افراد تزریق می‌شود. از طریق خون به کبد و کیسه منتقل می‌شود. با این اسکن که یک ساعت زمان می‌برد می‌توان عفونت و بسته‌شدن مجاری را تشخیص داد.
- روش ERC – با این روش و توسط اشعه ایکس و دوربین، می‌توان مشکلات مجاری صفراوی و پانکراس را بررسی کرد.
- آزمایش خون – برای اینکه میزان بیلی‌روبین فرد بیمار را تشخیص دهند، آزمایش خون‌گرفته می‌شود که کارکرد کبد هم قابل‌مشاهده باشد.
علائم پرشدن کیسه صفرا
در این مقاله علائم اینکه کیسه صفرا چطور و چه زمان پر می‌شود را آورده‌ایم. باید دانست که این کیسه به دو روش پر از سنگ می‌شود.
- روش اول – یک سنگ بزرگ تشکیل می‌شود که گاهی تا 3 سانتی‌متر اندازه دارد.
- روش دوم – در این روش کیسه توسط سنگ‌های ریز زیاد پر می‌شود که این سنگ‌ریزه‌ها باعث مسدود شدن مجرای کیسه صفرا می‌شوند. اگر صفرا از کیسه خارج نشود و داخل کیسه حبس شود همین امر باعث بروز عفونت و مشکلات زیاد برای بدن می‌شود. پرشدن کیسه صفرا باعث می‌شود بافت صفرا به نام گانگرن از بین برود که این امر شایع‌ترین علت و نقص در بیشتر افراد است.
علائم و نشانه‌های وجود ناهنجاری در کیسه صفرا
علائم و نشانه‌هایی که در این کیسه به وجود می‌آید با بیماری‌های دیگر فرق دارد. اما همه این نشانه‌ها وجود یک اختلال در کیسه صفرا را نشان می‌دهند که بیشترین و شایع‌ترین علائم آن عبارت‌اند از:
- دردهایی که گاهی از کمر و به شانه راست فرد بروز می‌کند.
- دردهای شدید ناشی در ناحیه شکمی
- دردهای تیز، کرامپی و استفراغ
- احساس پر بودن شکم و سوزش سردل
- زردی پوست و چشم، تب و لرز
- دردهای شدید بعد از خوردن غذای چرب
- احساس درد در بخش راست فوقانی شکم با لمس دست
- تغییر رنگ غیرطبیعی هم از نشانه های بیماری‌های دیگر کیسه صفرا است.
- سوءهاضمه و احساس زیادشدن گاز معده
درمان کیسه صفرا
بیشتر اوقات ممکن است فرد، سنگ کیسه صفرا داشته باشد و بدون اینکه بداند، خود به خود رفع شود. ولی اگر فرد دچار درد و علائم دیگر شد، باید حتما به پزشک مراجعه کند. افرادی که با درد سنگ کیسه صفرا به پزشک مراجعه می‌کنند، فورا تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند و درمان می‌شوند.
خیلی کم پیش می‌آید که پزشک جراح عمومی، برای درمان سنگ کیسه صفرا که با درد همراه است، دارو تجویز کند. اگر کسی سنگ کیسه صفرا داشته باشد، پزشک با معاینه و آزمایش مطمئن می‌شود که جراحی برای فرد بیمار عوارض نداشته باشد.
او سعی می‌کند لوله‌ای را به کیسه صفرای بیمار وصل کند و آن را تخلیه کند تا شرایط جسمی او برای جراحی آماده شود. گاهی پیش می‌آید افراد از درمان‌های طبیعی و خانگی برای درمان این سنگ استفاده می‌کنند. اما اگر فرد درد شدید داشته باشد، باید سریع به متخصص مراجعه کند. دکترتو با امکان ثبت نوبت از دکتر جراح عمومی تهران با کد نظام پزشکی معتبر و بررسی نقد و بررسی مراجعه کنندگان برای شما فراهم آورده است.
کلام آخر
بهتر است، برای اینکه به این بیماری مبتلا نشوید به‌هیچ‌عنوان وعده های غذایی خود را حذف نکنید و اگر نیاز به کم‌کردن وزن دارید، یک‌باره این کار را نکنید. در هفته نیم تا یک کیلو کم‌کردن متعادل است و از غذاهایی با فیبر بالا استفاده کنید. میزان کالری دریافتی را کم کرده و فعالیت فیزیکی و وزن متعادل را حفظ کنید تا دچار این مشکل نشوید.